Mga sinaunang Kabihasnan sa Asya

Mga Sinaunang Kabihasnan
sa Asya

Nagbago ang pamumuhay ng tao sa panahong neolitiko.

Nagsimula ang malawakang agrikultura.

Ang mga tao sa kapuluan ay natutong magtanim ng halamang ugat at palay.

Marunong din silang maglayag at mangisda.

Sa lambak-ilog, ang tao doon ay natutong magtanim ng mga crops. At nag aalaga din sila ng mga hayop tulad ng kabayo, tupa, camel at ox.

Nagtanim sa oasis ang mga taong nakatira sa disyerto.

Batayang Salik sa Pagbubuo ng Kabihasnan

Sibilisasyon [ Latin word: civitas = Lungsod]

-kabihasnan

> pagkakaroon ng organisado at sentralisadong pamahalaan.

> masalimout na relihiyon.

Espesyalisasyon sa gawaing pang-ekonomiya at uring panlipunan.

Mataas na antas ng kaalaman sa teknolohiya, sining at arkitektura.

Sistema ng pagsulat.

Kabihasnang Sumer

Mesopotamia [ Greek word : meso = middle ; potamus= river ]

> Makikita sa Fertile Crescent ang Mesopotamia

Sa pamayanang agrikultural sa nabuo, may hamon ang kalikasan ng mesopotamia.

hindi regular ang pag apaw ng ilog at pag bagsak ng ulan.

ginawan ito ng paraan : isang lider ang mapipili upang mamahala sa pampublikong proyekto.

ito ang simula ng pag – usbong ng organisadong pamahalaan.

Mga Pamayanang Neolitiko bago ang Sumer

> Bago lumitaw ang lungsod estado ng kabihasnang Sumer sa Mesopotami

a, may ilang pamayanang Neolitiko na lumitaw sa rehiyon sa labas ng Mesopotamia. Ito ay ang:

Ang Jericho sa Israel bandang 7000 B.C.E

Nag tatanim sila ng trigo at barley.

Nangangaso din sila

Nangangalakal ng sulfur at asin na galing sa dead sea.

Ang Çatal Hüyük sa Anatolia noong 6000 B.C.E

º Nangangalakal sila ng obsidian isang volcanic glass na maaaring gamitin bilang salamin, kutsilyo, at iba pang matatalas na kagamitan.

Ang Halicar sa Anatolia bandang 5700 B.C.E

Doon natagpuan ang mga katangi-tanging mga Pottery o palayok.

Nagtatanim ang mga tao rito ng trigo, barley, gisantes, mais, at hackberries.

natutunan din nilang mag-alaga ng aso.

Sistemang Pampulitika at Pang - ekonomiya

Tinatayang noong 3500 – 3000 B.C.E umusbong ang Lungsod ng Sumer.

ang mga pinakamahalagang lungsod na lumitaw sa Sumer ay ang

Ur,

Uruk,

Eridu,

Lagash,

Nippur,

at Kish.

Ang pinakamalaking gusali sa Sumer ay ang templo na tinatawag na

ziggurat.

Nasa tuktok ng ziggurat ang Dambana para sa mga diyos at diyosa ng lungsod.

May lugar din para sa mga bazaar at pagawaan ng mga artisano o may mga kasanayan tulad ng manghahabi at karpintero.

mahalaga ang naging papel na ginampanan ng paring – hari sa mga templong – estado.

may mga tungkulin siya na dapat tuparin bilang isang pulitikal at ispiritwal na lider.

Sistemang Panrelihiyon

Ang mga ziggurat o templo ay tahanan ng mga sumerian.

habang tumataas ang ziggurat lumiliit ang mga baitang patungong tuktok nito.

ang bawat baitang ay pinag-uugnay ng mga hagdan.

pagsapit sa tuktok, matatagpuan ang isang dambana na alay sa diyos kung saan nananampalataya ang mga mamamayan ng bawat lungsod.

ang ibabang palapag ng ziggurat ay nagsisilbing bahay ng mga pari at gawaan ng mga artisano.

naniniwala sila sa maraming diyos.

apat sa pinakamahalagang nilang mga diyos.

Si An ay diyos na kumakatawan sa kalangitan.

Si Enlil naman ay diyos ng hangin.

Si Enki ang diyos ng katubigan.

Si Ninhursag ang dakilang diyosa ng sangkalupaan.

Sistemang Panlipunan

Ang mga sumerian ay may mga espelisasyon sa trabaho na nag-bibigay daan sa pag-usbong ng mga uring panlipunan.

Nasa tuktok ng lipunan ang mga pinunong pulitikal at ispiritwal.

kasama sa naghaharing uri ang matataas na opisyal at kanilang mga pamilya.

kasunod ang mga mangangalakal, artisano,

scribe o tagasulat

at mababang opisyal.

pangatlo ang nakakaraming magsasaka at nasa ibabang uri ang mga alipin.

Kontribusyon ng Sumer sa Kabihasnang Pandaigdig

Ang Pagsulat na tinatawag na Cuneiform. Na isinusulat sa clay tablet uapang magtala ng import

anteng detalye.

Ang pinakaunang Epiko sa daigdig – ang Epiko ni Gilgamesh.

Gumamit sila ng araro na de –gulong.

Pagpapalayok na gamit ang gulong.

Metalurhiya ng bronse.

Paggamit ng perang pilak.

Naimbento nila ang decimal system.

ang hugis na bilog na hinati nila sa 360 degrees.

At paggamit ng kalendaryong lunar.

Kabihasnang Indus

Ang lambak-ilog ng Indus at Ganges ay makikita sa Timog Asya.

Ang rehiyong ito ay binabantayan ng matatayog na kabundukan sa hilaga – ang kabundukan ng Himalayas at ang hindu kush.

May ilang daanan na nagsisilbing lagusan ng mga mandarayuhan at mananakop sa kanlurang asya ito ang Khyber Pass.

ang Indus at ganges ay taunang umaapaw dahil sa pagkatunaw ng yelo sa Himalayas at pagbagsak ng ulan.

Ang Pamayanang Neolitiko Bago ang Indus

Noong 3500 B.C.E tinatayang lumitaw ang mga neolitikong pamayanan sa Baluchistan ( nasa Pakistan ngayon ) nasa bandang kanluran ng Ilog Indus.

Mergash – batay sa mga nahukay na labi, agrikultural at sedementaryo ang pamumuhay ng mga tao rito.

ebidensiya din ang pag –aalaga ng tupa, kambing, at ox.

nagsimula din sa panahong neolitiko ang paggawa ng palayok na may pintura at paghumo ng tinapay gawa sa cereal.

ang kanilang mga bahay ay gawa sa ladrilyo mula sa luwad tulad ng sa sumer.

Sistemang Pampulitikal at Pang – ekonomiya

Umusbong ang kabihasnan ng timog Asya noong 1922 natuklasan ang mga labi ng sinaunang kabihasnan.

Bandang 2700 B.C.E nabuo ang ilang lungsod sa indus dito limang lungsod ang nahukay dalawa sa pinakaimportanteng Lungsod ay ang Harappa at Mohenjo – Daro umabot ang populasyon sa dalawa sa 40, 000 katao.

sinasabi na ang mga Dravidian ang bumuo ng kabihasnang Indus.

katulad sa sumer kulang rin sa mga likas na yaman ang Indus tulad ng metal, kahoy, at mga semi – precious stone.

upang makontrol ang pag –apaw ng tubog sa indus, gumawa ng irigasyon, kanal, at dike ang mga dravidian.

ilan sa kanilang pananim ay trigo, barley, melon, date, at bulak.

nakikipag – kalakalan din ang Dravidian sa mga bayabayin ng Arabian Sea at Persian Gulf hanggang sa mga lungsod ng Sumer.

lulan sa kanilang barko ang samu’t saring mga produkto tulad ng perlas, tela , ivory comb, at mga butil.

Harappa at Mohenjo – Daro

Pagsasaka ang pangunahing gawain.

mga planado at organisadong lungsod.

citadel o mataas na moog at mababang bayan.

Nasa bansang kanluran ng lungsod ang moog.

nakapatong sa plataporma na ladrilyo na may taas na 12 metro at napalilibutan ng pader.

ang malaking imbakan ng butil ay nasa loob ng malaking bulwagan at pambulikong paliguan.

nakalatag sa ibaba ng moog ang lansangan nakadisenyong kwadrado ( grid – patterned ) at pare – pareho ang sukat ng bloke ng kabahayan. Bahay – gawa sa mga ladrilyo na pinapatayo sa pugon.

pantay ang bubong at karaniwang nakatalikod sa pangunahing kalsada.

may mga bahay na umaabot sa 2 o 3 na palapag at may balkonahe na gawa sa kahoy.

Bawat bahay ay may isa o higit pang bayo na nakakonekta sa sentralisadong sistema ng tubo at imburnal sa ilalim ng lupa.

patunay ito na may sentralisadong pamahalaan ang mga Dravidian na namamahala ng paggawa ng mga pampublikong proyekto tulad ng irigasyon at imburnal.

Maraming nahukay na artifact sa mga lungsod ng Harappa at mohenjo – Daro wala namang artifact ng anumang armas o sandata.

Sistemang Panlipunan

Ang kabihasnang Indus ay sinasabing may Hirar Kiya ng uring Panlipunan.

Ang mga nakatira sa mataas na moog ay ang mga mataas na uri.

Nasa ilalim nito ang mangangalakal, artisano, at magsasaka.

Gumagawa ng mga dike ang mga magsasaka .

ang mga nasa lungsod na artisano ay abala sa paggawa ng samu’t saring produkto.

Sistema ng Pagsulat

Ang mga Ebidensiya ng pagsulat na ito ay mga selyo na may “ pictogram”.

wala pang nakakatuklas kung paano basahin ang mga pictogram o simbolo ng indus.

Dahil dito, kulang ang kaalaman sa Kabihasnang Indus.

Ang Dravidian ay isang sistema ng pagsukat at pagtimbang.

Paglaho ng Kabihasnan

Untiunting gumuho ang kabihasnang Indus noong 1750 B.C.E.

May mga iba’t – ibang paliwanag ang mga iskolar ukol dito.

Isa na rito ang ekolohiya na problema.

sinasabi rin na nagkaroon ng lindol at pagsabog ng bulkan.

May mga iba’t – ibang pangkat ng nomadiko – pastoral mula sa Gitnang asya na nakarating sa Indus.

isa na rito ang aryan.

simula noong 1500 B.C.C, ang lungsod bg Harappa at Mohenjo- Daro ay nilisan na.

Ginawa ng:

II – Mendel na sina:

Frances Jeraldine Taghap

Gerlyn Sojon

Leonard Marc Ramos

Hary Tero

Chilly Gay Remonde

Angelie Quijano

Jomyl Orleans

Maraming Salamat Kay:

Gng. Daisy Parchamento

Araling Panlipunan Teacher